sobota, 24 maja 2014

XXIX wizyta w Polsce (5): Pomnik Chrystusa Króla w Małej

W Małej, wiosce położonej w województwie podkarpackim, w gminie Ropczyce, znajduje się pochodzący z 1937 roku 17-metrowy Pomnik Chrystusa Króla. Przez wiele lat, aż do 6 listopada 2010 roku, kiedy to podobny pomnik stanął w Świebodzinie, był to najwyższy pomnik Chrystusa w Polsce. Jego autorem jest pochodzący z Małej prof. Wojciech Durek, artysta rzeźbiarz.

/Powyżej: stoję przed Pomnikiem Chrystusa Króla w Małej/

Przy pomniku znajdują się tablice informacyjne, z których możemy poznać całą dotychczasową historię tego niezwykłego monumentu. Czytamy tam m.in.:

"Wysoki na 17 metrów pomnik Chrystusa Króla w Małej, stojący w masywie Pogórza Ciężkowickiego wykonany został ze zbrojonego betonu. Jego wyniosła sylwetka widoczna jest z oddali a spod pomnika rozpościera się piękny widok na okoliczne łagodne wzgórza, pola i lasy. Na wysokim cokole stoi monument, majestatyczna, pełnoplastyczna figura Chrystusa z szeroko rozpostartymi ramionami. Na cokole widnieje napis: PRZYJDŹ KRÓLESTWO TWOJE. W trzonie powyżej napisu, wykonanego charakterystyczną "międzywojenną" majuskułą, znajduje się uproszczona w rysunku tiara papieska ze stułą, a poniżej cokołu data: rok 1937.

(...) Piedestał zaprojektowany został w sposób typowy dla lat trzydziestych wieku. Jest to suma brył prostopadłościennych, uskokowo zmieniająca się ku górze. Na uwagę zasługuje też lokalizacja pomnika. Chrystus Król w Małej dominuje nad okolicznym pejzażem, a całość harmonijnie wpisuje się w okolicę. Równocześnie z budową pomnika zadbano o obsadzenie go zielenią wysoką . Wokół
monumentu  znalazły się akacje, drzewa stanowiące odwieczny symbol Męki Pańskiej.

W dwa lata po ukończeniu dzieła, w sierpniu 1939 r. zostało ono uroczyście poświęcone. W tym czasie nad Polską zebrały się ciemne chmury. W kilkanaście dni po tej uroczystości rozpoczęła się druga wojna światowa. Pomnik Chrystusa Króla przetrwał okupację hitlerowską bez uszkodzeń. Dopiero „zwycięska Armia Radziecka" zajęła się nim w sposób szczególny . W roku 1945 pomnik został ostrzelany przez jej żołnierzy. W pobliżu pomnika znajdowała się bateria dział sowieckich. W wolnych chwilach artylerzyści strzelali do pomnika z pepeszy. Uszkodzone zostały: głowa, szyja i jedna dłoń, szczęśliwie struktura nie została naruszona. /
podkreśliłem, bo np. w Wikipedii podano, że do pomnika strzelali... Niemcy - dop. mój P.S.

Wkrótce po wojnie Wojciech Durek przybył do Małej i naprawił powstałe ubytki. Po wojnie pomnik był otoczony opieką przez okolicznych mieszkańców. Utrzymywało się przekonanie, że Chrystus Król uchronił mieszkańców Małej od nieszczęść wojny, a także od dwukrotnie zamierzonej, lecz nie przeprowadzonej przez hitlerowców pacyfikacji wsi. W tym czasie pomnik był celem pielgrzymek odprawiano przy nim okazjonalne nabożeństwa. Tymczasem  wraz z z upływem upływem czasu i zmiennych warunków atmosferycznych cokół i figura stopniowo ulegały zniszczeniu. 

W roku 1970 przeprowadzono prowizoryczny remont cokołu pomnika i wykonano wokół jego podstawy drewniane ogrodzenie. W dniach 11-12 sierpnia 1971 roku odbywała się wizytacja kanoniczna parafii, na zakończenie której pod pomnikiem Chrystusa Króla, odbyło się nabożeństwo z błogosławieństwem dzieci. W 1976 roku - jak podaje kronika parafialna - rozprowadzono 1000 pocztówkowych zdjęć figury Chrystusa Króla „na ożywienie jego czci". 

Na przełomie lat 1989-91 upomnieli się o swój pomnik mieszkańcy wsi. Jednym z nich był Piotr Miklos , który zajął się zebraniem potrzebnych środków a także samym remontem figury. Powstało wówczas metalowe ogrodzenie, całość piedestału została otynkowana, a sama figura odmalowana. Wycięto też akacje a w ich miejsce zasadzono tuje ufundowane przez Bronisławę Skórową z Dębicy. U stóp Chrystusa Króla , na zewnątrz ogrodzenia , ustawiono ławeczki dla wiernych odwiedzających pomnik. Dużą pomoc przy tych pracach okazali także Łukasik Zdzisław i Pietrucha Czesław z Dębicy.

Po 64 latach istnienia figury nadszedł czas, by zatroszczyć się o ten nadgryziony zębem czasu  wyjątkowy pomnik historii i wiary. 24 marca 2001 roku na spotkaniu 18 osobowej grupy mieszkańców Małej ukonstytuowało się Stowarzyszenie Przyjaciół Małej, które za swój cel obrało sobie działania zmierzające do renowacji pomnika i zagospodarowania jego otoczenia, a tym samym zachowanie go dla następnych pokoleń. Stowarzyszenie liczy obecnie 29 członków. Głównym zadaniem S.P.M. stała się zbiórka funduszy na remont figury. W tym celu przygotowano i rozprowadzono pocztówki i plakaty przedstawiające figurę - jako cegiełki. Zorganizowano zbiórkę pieniędzy wśród mieszkańców Małej, szukano pomocy u sponsorów. Głównym wykonawcą remontu była firma Optimal Kraków z Andrzejem Sukiennikiem na czele, zaś dozór dozór konserwatorski podczas remontu sprawowała pani Monika Jamroziewicz-Filek z Krakowa. 


W sierpniu i wrześniu 2002 r. przeprowadzono kompletny remont pomnika uzupełniając w nim brakujące elementy i wzmacniając jego konstrukcję od środka, zabezpieczając go przed działaniem warunków atmosferycznych, przywracając mu pierwotny wygląd i blask. Zmieniono także jego oświetlenie, poprawiono drogę do pomnika, ustawiono tablice informacyjne, odnowiono ogrodzenie i otoczenie pomnika. 20.10.2002 w obecności mieszkańców Małej i zaproszonych gości nastąpiło uroczyste poświęcenie pomnika po jego renowacji. 

Figura Chrystusa Króla to wizytówka Małej - symbol wiary i wierności tradycji. "

/Powyżej: stoję przed kościołem p.w.  Św. Michała Archanioła w Małej/

W Małej oprócz Pomnika Chrystusa Króla znajduje się m.in. kościół p.w.  Św. Michała Archanioła. A nieopodal niego - krzyż ze słowami z pieśni dożynkowej:

"Choćby Tobą, Chryste Panie
pogardziły obce ludy,
to na polskim zawsze łanie
chłop Ci skłoni się jak wprzódy.
Chłop postawi Bożą Mękę
u wrót wioski na rozstaju,
byś wyciągnął, Jezu, rękę
i włodarzył w naszym Kraju
.

Brać Chłopska z Małej i okolicy
sierpień 1981"

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz